Na naszej stronie internetowej bardzo często posługujemy się się terminem „zrównoważone trasy rowerowe” lub bardziej ogólnie „zrównoważone szlaki”. W tym artykule wyjaśnimy czym się tego typu trasy charakteryzują i dlaczego naprawdę warto je tworzyć.
Zrównoważone szlaki (z ang. sustainable trails) są w Europie, a zwłaszcza w Polsce, zjawiskiem stosunkowo nowym. Termin ten powstał w Stanach Zjednoczonych na początku lat ’90 i od tego czasu idea tego rodzaju szlaków jest sukcesywnie wdrażana.
Zrównoważone szlaki to ścieżki, które spełniają następujące kryteria:
- pozwalają chronić środowisko,
- są atrakcyjne dla użytkowników,
- wymagają minimalnych nakładów na utrzymanie,
- redukują konflikty pomiędzy różnymi grupami użytkownikami.
Można spotkać bardziej szczegółowe definicje, jak np. definicja amerykańskiego National Park Service, jednak są one tylko bardziej rozwiniętą wersją powyższych czterech punktów.
Zrównoważone szlaki mogą być adresowane do różnych grup użytkowników – pieszych, miłośników jazdy konnej czy rowerzystów. Czasami są dedykowane jednej z tych grup, czasem dla wszystkich. Z oczywistych powodów opiszemy tu szerzej zrównoważone trasy rowerowe.
Ochrona
Zrównoważone trasy rowerowe są zaprojektowane tak aby zminimalizować wpływ budowy oraz ruchu turystycznego na środowisko.
Budowane są z rodzimych materiałów lub takich o neutralnym wpływie na środowisko. Dzięki odpowiednim technikom budowy (m.in. odpowiednie nachylenia i kształt ścieżki) zapobiegają erozji, przemieszczaniu się gleby i zanieczyszczeniu cieków wodnych.
Ich atrakcyjność sprawia, że większość rowerzystów korzysta w danej lokalizacji wyłącznie z tego typu tras. W ten sposób ruch turystyczny jest kanalizowany i omija obszary chronione przyrodniczo oraz trasy wrażliwe na erozję.
Zadowolenie użytkowników
Dzięki odpowiedniemu projektowi jazda po zrównoważonych trasach rowerowych przynosi frajdę zarówno początkującym jak i bardziej zaawansowanym użytkownikom. Ścieżki te mają one stosunkowo małe nachylenie, więc nie jest ani za stromo pod górę, ani w dół rower się samoistnie nie rozpędza za bardzo. Mają dużo zakrętów, które dodatkowo zwalniają rowerzystów, a jednocześnie sprawiają mnóstwo frajdy. W ten sposób każdy z użytkowników jedzie z prędkością dostosowaną do swoich umiejętności.
Ważne jest też przy budowie sieci tras, żeby były zróżnicowane pod względem poziomu trudności, bo zapewnia to urozmaicenie i zapobiega konfliktom pomiędzy różnymi grupami użytkowników.
Łatwość utrzymania
Zrównoważone trasy rowerowe, ze względu na swoją bardzo dużą odporność na erozję są bardzo trwałe, więc nie wymagają dużych nakładów na utrzymanie. Po wybudowaniu wystarczy nimi odpowiednio zarządzać (kontrola i szybkie naprawy ewentualnych uszkodzeń), a będą mogły służyć latami.
Minimalizowanie konfliktów pomiędzy różnymi grupami użytkowników ścieżek.
Zrównoważone trasy rowerowe pozwalają rozwiązać konflikty pomiędzy różnymi grupami użytkowników ścieżek. Przede wszystkim na tablicach informacyjnych są wypisane zasady korzystania ze ścieżek. Dzięki temu wiadomo czy dana trasa jest jedno- czy dwukierunkowa i jak się zachowywać podczas wyprzedzania. Poza tym ścieżki są tak ukształtowane, żeby kontrolować prędkość rowerzystów, przez co jest ona znacznie niższa w porównaniu do innych tras. Widoczność jest bardzo dobra, więc użytkownicy z daleka się widzą i mają czas na reakcję. Mogą spokojnie zwolnić i poprosić o przepuszczenie albo zjechać ze ścieżki i przepuścić szybszego.
Jak wyglądają zrównoważone trasy rowerowe
Zrównoważone trasy rowerowe to wąskie ścieżki, jedno- lub dwukierunkowe, łagodnie trawersujące zbocze wzdłuż poziomic i wijące się pomiędzy drzewami. Ich nachylenie nie jest zbyt duże, przez co nie są one zbyt męczące przy jeździe pod górę, a rower nie rozpędza się samoistnie przy jeździe w dół. Duża ilość zakrętów i odwróceń nachylenia („muld”) pozwala kontrolować prędkość użytkowników, którzy jadą z prędkością dostosowaną do swoich umiejętności technicznych.
Jazda po tego typu trasach to czysta przyjemność, zwłaszcza że powstają one w poszanowaniu przyrody. O technicznych aspektach projektowania i budowania tras będziecie mogli przeczytać a specjalnym artykule, który zamieścimy już wkrótce.